2025-yilning birinchi toʻliq ish haftasi boshlandi. Baʼzilar keyingi 12 oy davomida oʻz maqsadlari va maqsadlariga erishishni istasalar, boshqalari kelgusi ish yilidan qoʻrqishlari mumkin.
So’nggi yillarda ish joyida charchash va stressdan kelib chiqadigan katta o’zgarishlar kuzatildi turli kasblar bo’yicha rekord ko’rsatkichlar “jimgina chiqish” va ko’proq odamlar yaxshi ish va hayot muvozanatini va moslashuvchan ish variantlarini qidirmoqda.
Xo’sh, 2025 yilda ish joyida qanday o’zgarishlarni ko’rishimiz mumkin va sun’iy intellekt (AI) ishdagi farovonligingizning kaliti bo’lishi mumkinmi? Newsweek ish kelajagi haqida turli mutaxassislar bilan suhbatlashdi.
Ish haftasini keskin qisqartirish mumkinmi?
Masofaviy ishlashning o’sib borayotgan davrida sun’iy intellekt atrofidagi yutuqlar inson ishchi kuchini almashtirishi mumkinligi haqida qo’rquvni keltirib chiqardi.
Ammo agar sun’iy intellekt ish joyidagi farovonlikni oshirib, odamlarga haftada kamroq kun ishlashga imkon bersa-chi?
JPMorgan bosh direktori Jeymi Dimon avvalroq 2023 yilda Bloomberg telekanaliga bergan intervyusida 3,5 kunlik ish haftasi g‘oyasini ilgari surgan edi.
“Odamlar chuqur nafas olishlari kerak”, dedi o’sha paytda Dimon. “Texnologiya har doim ish o’rnini egallagan. Farzandlaringiz 100 yoshgacha yashaydilar va texnologiya tufayli saraton kasalligiga duchor bo’lmaydilar va tom ma’noda ular haftada uch yarim kun ishlaydilar.”
Dimonning bashoratlari qanchalik radikal bo’lib ko’rinmasin, bosh direktor biror narsaga moyil bo’lishi mumkin, chunki tadqiqotlar qisqaroq ish haftasining afzalliklarini ko’rsatdi.
tomonidan chop etilgan tadqiqot Ijtimoiy fanlar va tibbiyot 2019-yil noyabr oyida, masofadan ishlashning yangi davrini boshlagan COVID-19 pandemiyasi boshlanishidan oldin, “ish haftasini tubdan qisqartirish imkoniyati bor” deb topildi.
tomonidan chop etilgan Islandiyada ishchilar o’rtasida tadqiqot Avtonomiya 2021-yil iyun oyida ish haqini kamaytirmagan holda 35 dan 36 soatgacha qisqartirilgan ish haftasini sinab ko‘rgan, “ko‘pchilik sinov ish joylarida unumdorlik va xizmat ko‘rsatish o‘zgarishsiz qolgan yoki yaxshilangani” aniqlangan. Tadqiqot shuni ko’rsatdiki, “ishchilarning farovonligi sezilgan stress va charchashdan sog’liq va ish va hayot muvozanatigacha bo’lgan bir qator ko’rsatkichlar bo’yicha keskin oshgan”.
Debora Perry Piscione, hammuallif Bandlik o’lik: buzg’unchi texnologiyalar bizning ish uslubimizni qanday inqilob qilmoqdatexnologiya va o’zgaruvchan madaniy munosabatlar bizni uch kunlik ish haftasiga yoki besh kunlik tuzilmada sezilarli darajada qisqartirilgan ish kunlariga olib borishini ta’kidlaydi. Perri Piscione aytdi Newsweek: “Bu shunchaki taxminlar emas – bu biz vaqtni o’lchashdan ishlab chiqarishni o’lchashga o’tayotganimizdagi tabiiy rivojlanishdir.”
U “hayot bosqichida moslashuvchanlik” tarafdori bo’lib, xodimlarga ish jadvallarini shaxsiy sharoitlarga moslashtirishga imkon beradi, kompensatsiya ishlagan soatga emas, balki ishlab chiqarishga bog’liq.
Tashkiliy psixolog Edel Xolliday-Quinn, Etakchilik Psixologiyasi Markazi asoschisi, an’anaviy ish tuzilmalariga qarshi chiqadi. “9 dan 5 gacha, besh kunlik ish haftasi fabrikalar va belgilangan mahsulotlar dunyosi uchun qurilgan”, dedi u. Newsweek.
“Texnologiya har bir ishimizni shakllantiradigan bugungi dunyoda biz hali ham natijalar o’rniga mehnatni soatlar bo’yicha o’lchashning eskirgan usullariga yopishib olamiz. Bu eski model hali ham bizga xizmat qiladimi?”
Tadbirkorlik va innovatsiyalar bo‘yicha turli kurslardan dars beradigan Kaliforniya Berkli universiteti professori Naim Zafar shunday dedi. Newsweek “Qisqaroq ish haftasi – bu yaqinlashib kelayotgan haqiqatdir”.
Zafarning so‘zlariga ko‘ra, bu tendentsiya allaqachon COVID-19 pandemiyasi davrida ildiz otgan, ko‘pchilik “haftasiga 40 soatdan kam ishlagan holda samarali bo‘lib, bir xil daromad olishgan”.
Uning bashoratiga ko’ra, “biz ko’pchilik kasblar uchun ish haftasi besh yil ichida to’rt kunga, ehtimol, 10 yil ichida 3,5 kunga qisqarishini ko’ramiz”, bir qancha oddiy vazifalar AI va robotlar yordamida avtomatlashtiriladi.
AI detektori GPTZero kompaniyasining bosh direktori Edvard Tian shubhali. “Ishlar osonlashganda, umidlar o’zgaradi”, dedi Tian Newsweek. Uning ta’kidlashicha, sun’iy intellekt samaradorlikni oshirsa-da, bu ko’pincha ishchilarning kamroq soat emas, balki yangi vazifalarni bajarishiga olib keladi.
“Texnologiya xodimlarning ishini osonlashtiradi va ular bajarishi kerak bo’lgan ish hajmini kamaytiradi, degan keng tarqalgan taxmin mavjud. Aslida nima sodir bo’ladi, xodimlar bir xil miqdordagi ishni bajarishlari uchun boshqa mas’uliyatni o’z zimmalariga olishlari kerak. yoki undan ko’p, – tushuntirdi Tian.
iStock / Getty Images Plus
AI ish joylarini egallab oladimi va barcha ishlarni masofaviy qiladimi?
AIning bandlik va masofaviy ishlashga ta’siri turli sohalarda farq qiladi.
Bu haqda Cognizant global IT-xizmatlari kompaniyasining bosh direktori Keti Diaz ma’lum qildi Newsweek masofaviy ish o’sib borayotgan bo’lsa-da, sog’liqni saqlash, ishlab chiqarish va chakana savdo kabi barcha sohalarda buni hamma joyda amalga oshirish mumkin emas.
Bir qancha yirik kompaniyalar, masalan Google, olma, Amazon va Disneyxodimlardan ish haftasining kamida bir qismi ofisda ishlashini talab qiluvchi turli xil ofisga qaytish (RTO) siyosatlarini chiqargan.
Ajablanarlisi shundaki, RTO mandatlari ishchilarning noroziligi bilan kutib olindi, natijada ba’zilari hatto o’z ishlarini tashlab ketishdi. Bir yilda 2023 yil avgust so’roviuFlexJobs tomonidan yozilganso’rovda qatnashganlarning yarmidan ko’pi (56 foizi) RTO vakolatlari tufayli ishdan ketgan yoki ishdan bo’shatishni rejalashtirayotgan odamni bilishini aytdi.
“AI qanchalik o’zgaruvchan bo’lsa ham, u ishning barcha elementlarini to’liq egallab ololmaydi, chunki ko’p rollar inson ijodkorligi, hissiy aql va murakkab qarorlar qabul qilishni talab qiladi”, deydi Diaz. “Yumshoq ko’nikmalarning ahamiyati generativ AI va avtomatlashtirish odatiy vazifalarni optimallashtirishda davom etadi. Bugungi kunda bu nafaqat muammolarni hal qilish, balki birinchi navbatda ularni topishdir.”
Sun’iy intellektning vazifalarni soddalashtirish qobiliyati kasblar bo’yicha ham qiyinchiliklarni, ham imkoniyatlarni keltirib chiqaradi. Zafar deydi: “Prognozlarga ko’ra, 2040 yilga borib, qurilish, qishloq xo’jaligi, omborxona, politsiya va hattoki harbiy sohalarda bir milliarddan ortiq odamsimon robotlar ishlaydi”.
Bu haqda The Relayer Group ijrochi direktori HP Newquist ma’lum qildi Newsweek qonun, buxgalteriya hisobi va reklama bo’yicha takrorlanadigan vazifalar allaqachon AI tomonidan hal qilinayotganini va qo’lda savdolarga kamroq ta’sir qilishini qo’shimcha qildi.
Nyukistning ta’kidlashicha, “Oxir-oqibat, yog’ochga ishlov berish, elektr kabellari va marshrutlash, sanitariya-tesisat kabi ko’nikmalar” qo’lda bo’lmagan har qanday ish AI komponentiga ega bo’ladi. Bu atigi 20 yil oldingi an’anaviy donolikka mutlaqo ziddir – bu aqlli. Robotlar qo’lda ishlaydigan barcha ishlarni o’z zimmalariga oladilar, buning aksi bo’lib, endi bu ijrochi va ijodiy o’z ishlariga e’tibor berishlari kerak bo’lgan sinflar.”
AI mutaxassislari yig’ilishi bo’lgan HumanX asoschisi va bosh direktori Stefan Vayts sun’iy intellektni ham bo’shatib, ham ish o’rinlari yaratishini ko’radi. U aytdi Newsweek “korxona texnologiyasi, texnik infratuzilma, kiberxavfsizlik va media sektorlari eng ko’p ta’sir qiladi, AI ularning uzoq muddatli strategiyalarida katta rol o’ynaydi”.
Yaqinda HumanX tomonidan turli sohalardagi 1000 dan ortiq AQSH biznes rahbarlari ishtirokida oʻtkazilgan soʻroviga koʻra, “korxona texnologiyalari yetakchilarining 75 foizdan ortigʻi sunʼiy intellekt allaqachon kundalik operatsiyalar uchun hal qiluvchi ahamiyatga ega ekanligini maʼlum qilgan”.
Vaytsning ta’kidlashicha, chakana savdo, kiberxavfsizlik va ko’ngilochar sektorlar ish o’rinlarini almashtirish bilan bog’liq eng ko’p tashvishlarga duch kelishadi, chunki “AI ish oqimlariga ko’proq integratsiyalashgan”. Biroq, u HR, operatsiyalar, marketing va sotish kabi korxona funktsiyalari yo’qotishdan ko’ra ko’proq rollarga ega bo’lishiga ishonadi.
iStock / Getty Images Plus
AI kuchidan foydalanish
AI sezilarli samaradorlikni va’da qiladi va Diaz malaka oshirish muhimligini ta’kidladi. 2024 yil yanvar oyida Cognizant va Oxford Economics tomonidan e’lon qilingan tadqiqotga ko’ra, generativ AI yaqin o’n yil ichida AQSh iqtisodiyotiga 1 trillion dollar hissa qo’shishi mumkin, ish joylarining 90 foizi AI qandaydir tarzda ta’sir qiladi.
“General AI insonning ko’nikmalarini yanada qimmatli qiladi va iste’dod shu daqiqadan o’z imkoniyatlarini kengaytirish, yangi rollarni sinab ko’rish va ko’p qirrali bo’lish uchun tramplin sifatida foydalanishi kerak”, deb tushuntirdi Diaz.
AI odamlarning e’tiborini odatiy vazifalardan chetga surib, ish sifatini oshirishi kutilmoqda, bu esa ularga o’z ishining qimmatli jihatlariga e’tibor qaratish imkonini beradi. Misol uchun, o’qituvchilar talabalarni innovatsion tarzda jalb qilish uchun ko’proq vaqtga ega bo’lishlari mumkin, huquqshunoslar qog’ozbozlikdan ko’ra mijozlarga maslahat berishga e’tibor berishlari mumkin va biznes rahbarlari nuansli qarorlar qabul qilishga ustuvor ahamiyat berishlari mumkin, dedi Diaz.
Yuqorida aytib o’tilgan HumanX so’roviga ko’ra, biznes rahbarlari sun’iy intellektning samaradorlikni oshirish va ish o’rinlarini oshirishdagi roliga optimistik qarashadi.
Yarimdan ko’pi (62 foiz) sun’iy intellekt o’z rollarini bajarish qobiliyatini “sezilarli darajada yaxshilaydi” deb hisoblaydi va uchdan ikki qismi sun’iy intellektga asoslangan samaradorlik tufayli daromadlar oshishini kutmoqda. So‘rov natijalariga ko‘ra, barcha sohalardagi odamlarning kamida 70 foizi AI ularning ish sifatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatishiga ishonadi.
Ish kelajagi – bizni nima to’xtatmoqda
Turli sohalarda eʼtirof etilgan sunʼiy intellektning afzalliklari bilan ish sohasida AIni toʻliq qamrab olishimizga nima toʻsqinlik qiladi?
Holliday-Quinnning aytishicha, bu yo’lda nafaqat logistika yoki hatto texnologiyaning etishmasligi, balki fikrlash tizimi to’sqinlik qilmoqda. “Bugungi kunda ko’plab yuqori martabali rahbarlar uzoq soatlarni majburiyat bilan, natijalar esa sarflangan vaqt bilan tenglashtiradigan dunyoda o’sgan”, deydi u.
Psixologning fikricha, keyingi avlod yetakchilari boshqacha, chunki “ular texnologiya, moslashuvchanlik va farovonlik hashamat emasligini chuqurroq anglab yetishgan – bu ishlash uchun juda muhim”.
Uning fikricha, yetakchilarning keyingi to‘lqini 3,5 kunlik ish haftasi kabi g‘oyalarni “radikal tajribalar” sifatida emas, balki samaradorlikni oshirish, faollik va barqarorlikni oshirish imkoniyatlari sifatida ko‘radi.
Ishga munosabat rivojlanmoqda, muvozanat va maqsadga bo’lgan talab ortib bormoqda. Xollidey-Quinnning aytishicha, qisqaroq ish haftasi charchashni kamaytirish, ruhiy salomatlikni qo’llab-quvvatlash va “qardoshlar va boshqalar uchun raqobatdosh ustuvorliklarni muvozanatlash uchun o’yin maydonini tenglashtirish” uchun kuchli usul bo’lishi mumkin.
Psixologning so’zlariga ko’ra, “bu 3,5 kunlik ish haftasiga o’tishmi yoki moslashuvchanlikni butunlay qayta ko’rib chiqishmi, bizga eskirgan me’yorlarga qarshi chiqish uchun etarlicha dadil rahbarlar kerak. Bu shunchaki kamroq ishlashda emas, balki hayotga mos keladigan ishni loyihalashda emas. aksincha.”
Perry Piscionening fikricha, bu o’zgarish – unumdorlik ish stolida o’tkaziladigan vaqtga bog’liq emasligini anglaydigan fundamental o’zgarish – AI integratsiyasi bilan endi sodir bo’lishi mumkin. va jamiyat uchun foydalar kaskadi bo’ladi.
Perry Piscione: “Ishchilarning statsionar jadvallari bilan biz metropoliyalarda tirbandlik soatlarida tirbandlikning keskin qisqarishini ko’ramiz, bu esa atrof-muhitga foyda va hayot sifatini yaxshilashga olib keladi”, deydi Perri Piscione.
Qiyinchiliklar saqlanib qolsa-da, Holliday-Quinn baxtli, sog’lom ishchi kuchi, yuqori mahsuldorlik va biznesga barqaror yondashuv kabi ko’plab mukofotlarni ko’zlaydi. “Gap o’zgarishlar kelishida emas, balki biz uni qanchalik jasorat bilan qabul qilishga tayyor ekanligimizda”, deydi u.
iStock / Getty Images Plus
